Diastema - co to?

Diastema to fachowa nazwa przypadku, w którym górne jedynki nie przylegają do siebie. Osoby, które posiadają tzw. przerwę między zębami myślą o niej zazwyczaj w kategoriach estetycznych. Dla jednych stanowią atut – cechę dodającą uroku, dla innych to zdecydowanie defekt, który „psuje” wrażenie, negatywnie wpływając na uśmiech. 

Źródło kompleksów czy powód do dumy? Tego problemu nie rozstrzygniemy – każdy ma prawo do własnej opinii i jeśli cokolwiek obniża jego komfort czy poczucie własnej wartości, ma prawo to wyeliminować. Okazuje się jednak, że diastema to nie tylko kwestia natury estetycznej. Przerwa między zębami może doprowadzić do problemów z mową, powodować wady zgryzu oraz choroby przyzębia. Dlatego pytanie: Czy korygować diastemę? to nie zawsze pytanie o preferencje. 

Diastema - jak wygląda?

Na początek warto zauważyć, że diastema niejedną ma postać. Kiedy rozsunięte jedynki są ustawione równolegle, wówczas mamy do czynienia z diastemą równoległą. Kiedy dolne końcówki zębów są skierowane do siebie, mówimy o diastemie zbieżnej, jeśli zaś górne końcówki zębów skierowane są w przeciwne strony, wskazuje to na diastemę rozbieżną.

Diastema różnić się też może ze względu na przyczyny. Wyróżniamy:

• diastemę prawdziwą, która jest wynikiem przerostu lub niskiego przyczepu wędzidełka wargi górnej  (błony łączącej dziąsło z wargą);
• diastemę rzekomą, będącą skutkiem braku siekaczy bocznych bądź ich zmniejszonym rozmiarem;
• diastemę fizjologiczną, która pojawia się przed wyrznięciem się stałych bocznych zębów siecznych.

Ta ostatnia ujawnia się między 7. a 9. rokiem życia, zazwyczaj nie jest szersza niż 2 mm i zamyka się samoistnie. W jakich przypadkach należy zdecydować się na interwencję stomatologiczną, by zlikwidować diastemę, a kiedy zdać się na własne poczucie estetyki?

Diastema - leczenie

Diastema węższa niż 2 mm nie są traktowane jako problem stomatologiczny, a więc usuwanie ich nie jest konieczne. Jeśli mimo tego diastema stanowi problem estetyczny czy jest źródłem kompleksów, warto poradzić się stomatologa, który doradzi najlepsze rozwiązanie. W przypadku, kiedy mamy do czynienia z diastemą prawdziwą, wówczas podcina się wędzidełko wargi górnej, a następnie zakłada aparat ortodontyczny, który pozwala „zsunąć” zęby.  W przypadku diastemy rzekomej – o ile jest wynikiem braku siekaczy bocznych, najlepszym rozwiązaniem są implanty. Jeśli mamy do czynienia z nadliczbowym zębem, zaleca się jego ekstrakcję i zsunięcie jedynek płytą akrylową ze skręcaną śrubą lub sprężynkami międzyzębowymi.

Diastema większa niż wspomniane 2 mm traktowane są już jako wada zgryzu - niosą bowiem ryzyko problemów z mową. Przerwa między jedynkami może być przyczyną tzw. seplenienia świszczącego – wady, która charakteryzuje się ostrym, świszczącym brzmieniem głosek, takich jak ś, ź, ć, dź, a także chorób przyzębia. To dlatego w niektórych przypadkach decyzja o usunięciu diastemy jest podyktowana względami medycznymi. 

Aparat, licówki, a może bonding na diastemę?

Aparat ortodontyczny to najlepszy sposób na zupełne pozbycie się diastemy – pozwala „zsunąć” zęby i zlikwidować szczelinę między nimi. To jednak proces długotrwały – na efekty trzeba poczekać rok, a nawet dłużej. Dzisiejsza stomatologia oferuje jednak inne rozwiązania, które pozwalają zamaskować diastemę znacznie szybciej. Osoby, którym zależy na efekcie natychmiastowym, mogą zdecydować się na licówki, czyli cienkie, najczęściej porcelanowe płytki, które mocuje się na przedniej stronie zęba w celu ukrycia defektów estetycznych. Licówki pozwalają „powiększyć” jedynki i w ten sposób zatuszować diastemę. Innym rozwiązaniem jest bonding –  w tym wypadku chodzi o zamaskowanie przerwy między zębami za pomocą materiału kompozytowego. 

Preferencje pacjenta to jednak nie wszystko. Metoda leczenia diastemy zawsze jest indywidualnie dopasowywana do danego przypadku. Stomatolog bierze pod uwagę wiek pacjenta, charakter zmiany, budowę zgryzu, a także stan i wygląd dziąseł. Dla osiągnięcia harmonii uśmiechu ważny jest bowiem nie tylko kształt i ułożenie zębów, ale także otaczających je dziąseł. Przykładowo: szeroka diastema może utrudniać  osiągnięcie prawidłowych proporcji długości i szerokości siekaczy. W efekcie powstać może tzw. czarny trójkąt - puste miejsce, którego nie wypełnia tkanka zęba ani brodawka dziąsłowa. W takim wypadku optymalnym rozwiązaniem będzie leczenie za pomocą aparatu ortodontycznego, a dopiero po jego zakończeniu - nałożenie licówek.

Gwiazdy filmu, muzyki czy świata mody dowodzą, że niewielka przerwa między jedynkami nie musi być defektem estetycznym. Jeśli jednak diastema obniża twój komfort życia, budzi kompleksy lub zaniża poczucie własnej wartości, zapytaj naszego stomatologa, w jaki sposób najlepiej się jej pozbyć.