Zęby dziewiątki - co to?

Już ósemki, czyli tzw. trzecie trzonowce uważa są za zęby nadliczbowe i nie przypisuje się im współcześnie żadnej roli. Straciły one na znaczeniu w toku ewolucji w związku ze zmianą ludzkich nawyków żywieniowych. U współczesnego człowieka mogą, ale wcale nie muszą się pojawić – wiele osób nie doczeka się ich przez całe życie. Ci, którzy mają to „szczęście”, często zmuszeni są do ich usunięcia, bo ósemki to zęby niezwykle wymagające i kłopotliwe. Tym bardziej może dziwić fakt, że oprócz ósemek istnieją także – zęby dziewiątki! Nie zdarza się to często, ale jednak – część z nas może się „poszczycić” tym, że posiada w jamie ustnej tzw. zatrzonowce. Dziewiąte zęby mogą pojawić się praktycznie w każdym wieku, ale z reguły wyrastają do 25 roku życia.

Zęby dziewiątki - problemy

Na początek warto podkreślić, że wcale nie muszą się pojawić wraz z wyrośnięciem dziewiątego zęba. Zatrzonowce mogą latami tkwić w dziąśle i nie dawać żadnych symptomów. Z czasem jednak dają o sobie znać i z reguły robią to dość gwałtownie. Wśród najbardziej typowych objawów obecności dziewiątych zębów wymienia się:

• bóle żuchwy,
• szczękościsk,
• puchnięcie dziąseł,
• stany zapalne w jamie ustnej, takie jak ropnie czy torbiele,
• zaczerwienioną i obrzękniętą błonę śluzową jamy ustnej,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• obrzęk policzka i twarzy,
• problemy z zatokami,
• bóle głowy,
• dźwięczenie w uszach,
• wysoką gorączkę.

Oczywiście nie wszystkie objawy muszą wystąpić. Warto jednak zauważyć, że każdy z nich – zwłaszcza jeżeli się utrzymuje – jest wskazaniem do konsultacji z lekarzem. Bo mimo, że dziewiątki mogą mieć prawidłową budowę anatomiczną, charakteryzują się nieprawidłowym położeniem w kości - zajmują miejsce na przedłużeniu lub za łukiem zębowym. Ustawiają się w okolicy korzenia ósemki, czasem rosną w bok, a czasem nawet ku tyłowi i w każdym przypadku jest to stan patologiczny. Wśród długofalowych skutków istnienia dziewiątek można z kolei wskazać stłoczenie sąsiednich zębów, które powoduje zaburzenia zgryzu, a także przyczynia się do rozwoju próchnicy.

Zęby dziewiątki - diagnostyka i leczenie

Niestety, same objawy zewnętrzne nie są jednoznacznym wskazaniem do postawienia diagnozy. Na niewyrznięty ząb może też wskazywać wyczuwalne zgrubienie, ale jedynym sposobem na to, żeby go „podejrzeć” jest wykonanie badania RTG/RVG panoramicznego. Czasami to właśnie dzięki temu zdjęciu – robionemu z zupełnie innych powodów – lekarz odkrywa obecność dziewiątych zębów w szczęce.

No dobrze, wiemy już że mamy dziewiątkę – co teraz? Oczywiście wszystko zależy od danego przypadku – nie ma jednego scenariusza, który sprawdziłby się u wszystkich pacjentów. A jednak w zdecydowanej większości zalecana jest ekstrakcja dziewiątki. Zabieg przeprowadzany jest przez chirurga szczękowego w warunkach ambulatoryjnych, ponieważ dostęp do dziewiątek jest bardzo trudny – wymaga zdjęcia dużej ilości kości. To jednak konieczne zwłaszcza w przypadku, kiedy ząb powoduje dolegliwości bólowe lub inne, opisane wyżej objawy.

Jeśli ząb nie jest aktywny i został wykryty przypadkowo z dużą dozą prawdopodobieństwa uaktywni się za jakiś czas. Pacjent wspólnie ze stomatologiem może zdecydować o jego profilaktycznym usunięciu bądź pozostawieniu w szczęce, ale wtedy musi pamiętać o systematycznych kontrolach radiologicznych. Zdarza się tak najczęściej w przypadku górnych dziewiątek, które często nie dają żadnych objawów, a zabieg ich ekstrakcji może być bardzo skomplikowany i niesie ryzyko powikłań pooperacyjnych.